Nhân sâm Ngọc Linh là loại nhân sâm quý hiếm đặc hữu của Việt Nam, sử dụng rất tốt cho sức khỏe.
Người xưa thường sử dụng nhân sâm để đại bổ nguyên khí. Nhân Sâm là một vị thuốc quý hiếm, đứng đầu bộ thuốc quý Tứ Đại Bổ trong Đông Y là Sâm -Nhung – Quế – Phụ. Khoa học hiện đại cũng đã xác nhận nhiều tác dụng kỳ diệu của nhân sâm như người xưa đã biết và truyền lại. Đồng thời, người ta còn phát hiện thêm nhiều tác dụng mới quý giá của nhân sâm mà người xưa chưa biết.
Nhân sâm rất tốt và quý nhưng suy cho cùng nó vẫn là một vị thuốc. Mà đã là thuốc thì cần phải được sử dụng đúng phương pháp mới phát huy được tác dụng tốt và tránh các tác động xấu của nhân sâm. Vậy, cách sử dụng nhân sâm thế nào là đúng phương pháp? Những người thế nào thì nên sử dụng Nhân Sâm? Dưới đây là chi tiết các cách sử dụng nhân sâm trong các trường hợp cụ thể.
Cách sử dụng nhân sâm bồi bổ cho người bị chứng khí hư
Trong Đông y, người bị chứng “khí hư” có những biểu hiện chính như: có cảm giác mệt mỏi, hay vã mồ hôi, thở yếu, chuyển hoá cơ bản kém. Với chứng khí hư thì nên sử dụng nhân sâm bổ khí theo hai cách là dùng sâm pha trà uống hoặc dùng sâm tán bột.
Dùng Nhân Sâm pha trà uống để bổ khí
Thái nhân sâm thành lát mỏng, mỗi lần dùng 1-2g, cho vào ấm, đổ nước sôi vào như là pha trà. Chờ 5 phút để nhân sâm ngấm, rồi rót ra uống dần như trà. Khi uống hết nước 1 của ấm trà nhân sâm rồi thì thêm nước sôi nóng vào hãm vài lần như vậy nữa, khi nào thấy mùi vị nhân sâm đã nhạt thì lấy bã lát sâm ra nhai và nuốt dần.
Bổ khí bằng nhân sâm tán bột
Sấy khô nhân sâm rồi tán mịn thì được bột sâm. Mỗi lần dùng 1-2g bột sâm tán mịn này, có thể dùng bột sâm pha nước uống hoặc uống trực tiếp bột sâm và chiêu bằng nước đã đun sôi. Có thể thêm chút mật ong vào nếu thích.
Hai cách sử dụng nhân sâm kể trên đã được con người biết đến từ hàng ngàn năm trước. Trong Đông y, những người bị chứng khí hư thường được hướng dẫn sử dụng nhân sâm theo hai cách này.
Cách sử dụng nhân sâm cho người “phế hư”
Dùng nhân sâm theo cách “ngậm tan” thường được áp dụng đốivới người mắc bệnh lâu ngày, mệt mỏi, kém ăn, cùng chứng “phế hư”. Chứng “phế hư” trong Đông Y gồm các triệu chứng như: chức năng hô hấp suy giảm, phổi yếu, thở gấp, ho suyễn.
Cách sử dụng nhân sâm ngậm tan: Nhân sâm thái thành lát thật mỏng, mỗi lần ngậm một lát, cho đến khi mềm nát thì nuốt dần, ngày nuốt 3-4 lát.
Cách sử dụng nhân sâm bồi bổ cơ thể suy nhược nặng
Sắc uống: Nhân sâm thái lát, mỗingày dùng 5-10g, sắc kỹ với nước, pha thêm 20-30g đường vào, chia thành nhiềulần uống và ăn cả cái. Trường hợp dùng để cấp cứu: tăng sâm lên 30-60g, sắc uốnghết ngay trong một lần.
Cách này thường dùng trong trườnghợp cơ thể suy yếu nặng, sau phẫu thuật bị mất nhiều máu, cấp cứu lúc lâm nguy.
Một số cách sử dụng nhân sâm thông dụng khác
- Nấu cháo sâm: Nhân sâm 3g, tháilát, sắc kỹ một lúc với nước, sau đó cho thêm gạo và nước vào nấu thành cháo ăn.
Cách dùng này có tác dụng bổ dưỡng, thích hợp với những người mắc các chứng bệnh mạn tính đường tiêu hóa và người già cơ thể suy yếu, răng hỏng nhiều.
- Sâm hấp trứng gà: Trứng gà 1 quả,khoét 1 lỗ nhỏ ở đỉnh, cho 1-2g bột nhân sâm vào, trộn đều. Lấy một miếng khăn giấy thấm nước cho ướt để dán kín lại rồi đem hấp chín. Mỗi ngày dùng 1 lần.
Cách dùng này thường áp dụng để bồi bổ cơ thể đối với những người mắc các bệnh mãn tính.
- Sâm hầm thịt gà: Dùng gà mái 1 con (gà chân đen càng tốt), làm sạch lông và tạp chất, mổ bụng cho 5-10g sâmthái lát vào rồi khâu kín lại; Hầm chín, ăn thịt, sâm và nước; mỗi tuần 1-2 lần.
Cách dùng này thường áp dụng để bồi bổ cơ thể phụ nữ sau thời kỳ sinh đẻ.
Lưu ý: Trong những trường hợp trên, nếu không có nhân sâm, có thể thay thế bằng đẳng sâm, hoặc sâm bố chính, chỉ cần tăng liều lượng lên khoảng 2-3 lần.
Sử dụng nhan sam không đúng lúc, không đúng cách hoặc không đúng đối tượng sẽ làm phát tác các tác dụng xấu của nhân sâm. Vậy, những người nào không được sử dụng nhân sâm? Trường hợp nào không nên dùng nhân sâm độc vị? Người bị những bệnh nào thì không nên sử dụng nhân sâm độc vị?
Nhân sâm độc vị là gì?
Nhân sâm độc vị nghĩa là chỉ có 1 vị nhân sâm. Rõ hơn, nhân sâm độc vị là các sản phẩm nhân sâm mà trong thành phần chỉ có nhân sâm, không chứa thêm bất kỳ thảo dược nào khác. Có thể kể ra một số sản phẩm nhân sâm độc vị trên thị trường hiện nay như: nhân sâm tươi nguyên củ, bạch sâm, một số loại trà sâm Hàn Quốc,…
Những người nào không được sử dụng Nhân Sâm độc vị?
Sử dụng nhân sâm không đúng đối tượng có thể gây ra những hậu quả đáng tiếc. Những người thuộc một trong các nhóm đối tượng sau đây không được dùng nhâm sâm độc vị:
Phụ nữ mang thai.
Trẻ em từ 0- 14 tuổi.
Người khỏe mạnh bình thường.
Những bệnh nào thì không nên sử dụng nhân sâm độc vị?
Sử dụng nhân sâm không đúng lúc, không đúng bệnh sẽ làm cho tình trạng bệnh trầm trọng hơn. Cần biết rằng không nên sử dụng nhân sâm khi đang mắc một số loại bệnh. Nếu đang dùng nhân sâm mà mắc các bệnh dưới đâythì phải dừng việc dùng sâm, chờ đến khi khỏi bệnh mới dùng tiếp. Những người đang có các bệnh sau thì không được dùng nhân sâm độc vị:
Người đang bị đau bụng do hàn.
Người đang bị viêm loét dạ dày, đau dạ dày.
Người đang bị táo bón.
Người đang bị rối loạn tiêu hóa, có các triệu chứng như khó tiêu, đầy bụng, trướng bụng.
Những người đang bị viêm ruột.
Người bị viêm phế quản.
Người bị giãn phế quản.
Những người bị ho ra máu.
Bệnh nhân lao phổi.
Bệnh nhân viêm gan.
Bệnh nhân viêm túi mật, sỏi mật.
Người đang bị nấc.
Người đang bị tiêu chảy.
Các bệnh ngoại cảm (phong hàn, phong nhiệt, phong ôn).
Bệnh nhân cao huyết áp.
Người bị xơ mỡ động mạch.
Người đang mắc bệnh tự miễn (vẩy nến, viêm khớp phong thấp, luput ban đỏ, cứng bì,…).
Những người đang dùng thuốc chống huyết khối (warfarin…).
Những người bị di tinh, xuất tinh sớm.
Những người nào được dùng và nên sử dụng nhân sâm?
Những người không thuộc các trường hợp chống chỉ định không được dùng nhân sâm độc vị kể trên thì có thể dùng nhân sâm, nên dùng nhân sâm. Tuy nhiên, cần lưu ý là không dùng nhân sâm sau bữa ăn và buổi tối. Chỉ nên sử dụng nhân sâm độc vị sau khi đã được thầy thuốc bắt mạch kê đơn và hướng dẫn chi tiết.
Nếu đọc đến đây rồi có thể người nào đó sẽ thấy lo lắng, thì tôi nghĩ rằng đang có một chút nhầm lẫn ở đây. Nội dung bài viết nói về sử dụng nhân sâm độc vị chứ không phải là sử dụng một sản phẩm từ nhân sâm nào đó như cao hồng sâm, nước hồng sâm,… Các sản phẩm nhân sâm- hồng sâm hiện nay hầu hết đều có kết hợp với thảo dược khác, tức là không phải là nhân sâm độc vị nữa. Do đó chúng không phải là đối tượng trong bài viết này. Hi vọng rằng bài viết này hữu ích với quý vị, hiểu về nhân sâm nhiều hơn để biết sử dụng vị thuốc quý này hiệu quả.
